| 1. | Наслов на наставниот предмет | Регулатива во енергетиката | |||||||||||
| 2. | Код | 4ФЕИТ09013 | |||||||||||
| 3. | Студиска програма | 3-ЕЕС, 17-РЕЕКС | |||||||||||
| 4. | Организатор на студиската програма
(единица, односно институт, катедра, оддел) |
Факултет за електротехника и информациски технологии | |||||||||||
| 5. | Степен (прв, втор, трет циклус) | Втор циклус студии | |||||||||||
| 6. | Академска година/семестар | I/1 | 7. | Број на ЕКТС кредити | 6.00 | ||||||||
| 8. | Наставник | Д-р Александра Крколева Матеска | |||||||||||
| 9. | Предуслов за запишување на предметот | ||||||||||||
| 10. | Цели на предметната програма (компетенции):
Познавање на енергетската политика и законодавството на Европската унија (ЕУ) и Енергетската заедница (ЕнЗ), со фокус на законодавството од областа на пазарите на електрична енергија и природен гас и негова примена во земјите на Западен Балкан и Република Северна Македонија. |
||||||||||||
| 11. | Содржина на програмата:
1. Енергетска политика на ЕУ и на ЕнЗ: Стратегија – Енергетска унија, Законодавен пакет – Чиста енергија за сите Европејци, Патоказ за остварување на целите до 2040 година – Зелен договор; Пазар на електрична енергија – Директива (ЕУ) 2019/944 за заедничките правила за Внатрешниот пазар на електрична енергија (препев), Регулатива (ЕУ) 2019/943 за Внатрешниот пазар на електрична енергија, Регулатива (ЕУ) 2019/941 за подготвеност за совладување на ризиците во електроенергетскиот сектор и Регулатива (ЕУ) 2019/942 за воспоставување на ACER (препев). 2. Трет пакет за енергетика на ЕУ. Пазар на електрична енергија: Директива 2009/72/ЕК – Заеднички правила на Внатрешниот пазар на електрична енергија на ЕУ; Регулатива (ЕК) 714/2009 – Услови за пристап на електроенергетските преносни мрежи; Пазар на природен гас: Директива 2009/73/ЕК – Заеднички правила на Внатрешниот пазар на природен гас на ЕУ; Регулатива (ЕК) 715/2009 – Услови за пристап на преносните мрежи за природен гас. 3. Енергетска заедница и регионални иницијативи. Договор за Енергетска заедница – цели, потписници, учесници, институционална поставеност; Обврски за потписниците – имплементација на acquis communautaire за енергија, животна средина, конкуренција и обновливи извори на енергија, како и за енергетска ефикасност, инфраструктура, кибер безбедност и нафтени стокови резерви; Очекувани придобивки – сигурност во снабдувањето со енергија, инвестиции, регионални пазари на енергија, прекугранична трговија со енергија, интеграција во Внатрешниот пазар на енергија на ЕУ; Обврски на Република Северна Македонија како страна во Договорот за ЕнЗ. 4. Регулирање на цените во енергетскиот сектор и тарифи. Потреба од регулатива во енергетскиот сектор; Регулирани дејности – Преносни и дистрибутивни услуги и оператори на системите; Трошоци во преносните и дистрибутивните компании; Регулаторни пристапи, повраток на инвестициите и одредување на цените на услугите. Трошоци на користење на преносните и дистрибутивните мрежи: |
||||||||||||
| 12. | Методи на учење:
Предавања со презентации и симулации, интерактивност на часовите, домашни задачи и изработка на проектни и самостојни задачи. |
||||||||||||
| 13. | Вкупен расположив фонд на време | 180 | |||||||||||
| 14. | Распределба на расположивото време | 3 + 3 | |||||||||||
| 15. | Форми на наставните активности | 15.1 | Предавања – теоретска настава | 45 часови | |||||||||
| 15.2 | Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа | 45 часови | |||||||||||
| 16. | Други форми на активности | 16.1 | Проектни задачи | 30 часови | |||||||||
| 16.2 | Самостојни задачи | 30 часови | |||||||||||
| 16.3 | Домашно учење | 30 часови | |||||||||||
| 17. | Начин на оценување | ||||||||||||
| 17.1 | Тестови | 0 бодови | |||||||||||
| 17.2 | Семинарска работа/проект (презентација: писмена и усна) | 70 бодови | |||||||||||
| 17.3. | Активност и учење | 10 бодови | |||||||||||
| 17.4. | Завршен испит | 20 бодови | |||||||||||
| 18. | Критериуми за оценување (бодови/оценка) | до 50 бода | 5 (пет) (F) | ||||||||||
| од 51 до 60 бода | 6 (шест) (E) | ||||||||||||
| од 61 до 70 бода | 7 (седум) (D) | ||||||||||||
| од 71 до 80 бода | 8 (осум) (C) | ||||||||||||
| од 81 до 90 бода | 9 (девет) (B) | ||||||||||||
| од 91 до 100 бода | 10 (десет) (A) | ||||||||||||
| 19. | Услов за потпис и полагање на завршен испит | Завршени домашни задачи. | |||||||||||
| 20. | Начин на полагање на испитот |
Предметот се полага со подготовка на самостојни задачи и нивна презентација. По завршување на предвидените задачи по предметот, како завршен испит се подготвува усмена презентација за предметот во траење од 30 минути. |
|||||||||||
| 21. | Јазик на кој се изведува наставата | Македонски и Англиски | |||||||||||
| 22. | Метод на следење на квалитетот на наставата | Самоевалуација. | |||||||||||
| 23. | Литература | ||||||||||||
| 23.1. | Задолжителна литература | ||||||||||||
| Ред.
број |
Автор | Наслов | Издавач | Година | |||||||||
| 1. | D. Buschle, H. Lesjak (Eds.) | The Energy Community Legal Framework, Edition 4.3, June 2022 | Energy Community Secretariat | 2022 | |||||||||
| 2. | C. W. Jones (Ed.) | EU Energy Law – Volume 1, The Third Internal Energy Market, The Third Liberalisation Package | Claeys & Casteels, Belgium | 2010 | |||||||||
| 3. | В. Борозан, А. Крколева Матеска, П. Крстевски | Правна рамка на електроенергетскиот сектор во Република Северна Македонија и нејзина меѓународна позиција | Friedrich-Ebert-Stiftung (FES), ISBN 978-9989-109-96-6 | 2020 | |||||||||
| 23.2. | Дополнителна литература | ||||||||||||
| Ред.
број |
Автор | Наслов | Издавач | Година | |||||||||
| 1. | В. Борозан, А. Крколева Матеска, П. Крстевски | Компаративна анализа на правната рамка за електроенергетскиот сектор во Република Северна Македонија и европското законодавство | Friedrich-Ebert-Stiftung (FES), ISBN 978-9989-109-96-6 | 2020 | |||||||||
| 2. | European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions | Joint Communication: EU external energy engagement in a changing world | European Commission | 2022 | |||||||||
